تاثیر رژیم لاغری بر دیابت چیست؟ (نکات مهم برای دیابتی ها)

دیابت نوع 2 بیماری است که روی قند خون تاثیر می گذارد. افراد با دنبال کردن رژیمی سالم و تثبیت وزنی مناسب می توانند این بیماری را کنترل کنند. رژیم کتوژنیک برنامه غذایی با چربی بالا،  پروتئین متوسط و کربوهیدرات بسیار کم است که می تواند به برخی افراد در کنترل قند خون کمک کند.

برخی افراد معتقدند که این نوع رژیم غذایی به افراد دیابتی کمک می کند. هر فردی نیازهای تغذیه ای متفاوتی دارد. امروزه پزشکان برنامه غذایی را بر اساس عادت های غذایی فعلی، ترجیحات فرد و قند خون یا وزن هدف برای آن فرد می نویسند.
غذاهای دارای کربوهیدرات مانند نان، برنج، پاستا، شیر و میوه منبع سوخت اصلی برای بسیاری از فرآیندهای بدنی هستند. بدن از انسولین برای کمک به جمع آوری گلوکز ها از سطح خون و انتقالشان به سلول ها برای انرژی استفاده می کند.

با این حال در فردی که مبتلا به دیابت است انسولین ندارد و یا اگر هم باشد به خوبی کار نمی کند. این اتفاق باعث می شود بدن نتواند از کربوهیدرات ها به صورت موثر استفاده کند و در عوض منجر به بالا رفتن قند در خون می شود.
اگر فردی وعده غذایی با کربوهیدرات بالا استفاده کند سبب افزایش شدید قند خونش به خصوص در فرد مبتلا به دیابت خواهد شد. رژیم غذایی برای دیابت نوع 1 و نوع 2 مهم است.

محدود کردن دریافت کربوهیدرات موضوع اصلی رژیم کتوژنیک است. محققان در ابتدا این رژیم را برای کودکان مبتلا به صرع در نظر گرفته بودند. با این حال برخی بررسی ها نشان دادند که کتوژنیک می تواند برای افراد مبتلا به دیابت نیز مفید باشد.

برخی تحقیقات اظهار داشتند دنبال کردن رژیم کتوژنیک می تواند:

• خطر ابتلا به دیابت را در افرادی غیر مبتلا کم کند.
• کنترل گلیسمی در افراد مبتلا به دیابت را بهبود دهد.
• به افراد در کاهش وزن اضافه کمک کند.

در این مقاله می خواهیم نگاهی به ارتباط های احتمالی بین دیابت و رژیم کتوژنیک بیندازیم.

همه‌‌ی چیزی که برای اطلاع از رژیم کتوژنیک نیاز دارید در پادکست زیر اومده، توصیه می‌کنیم از دستش ندید:

تاثیر رژیم لاغری بر روی دیابت چیست؟

رژیم کتوژنیک به شدن کربوهیدرات را محدود می کند. این رژیم بدن را مجبور به تجزیه چربی ها برای بدست آوردن انرژی می کند. به فرآیند استفاده از چربی برای انرژی، کتوز می گویند. این فرآیند منبع سوختی به نام کتون تولید می کند.

1- تاثیر روی سطح قند خون

رژیم کتوژنیک به برخی افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک می کند چون به بدن اجازه می دهد سطح گلوکز را در مقدار پایین اما سالم تثبیت کند. کاهش مصرف کربوهیدرات در برنامه غذایی می تواند افزایش شدید قند خون را از بین ببرد و نیاز به مصرف انسولین را کاهش دهد.

پژوهش ها روی رژیم کتوژنیک در سال 2018 نشان داد این رژیم می تواند در کنترل سطح HbA1c مفید باشد. این به مقدار گلوکزی اشاره دارد که به همراه هموگلوبین در خون به مدت 3 ماه همراه می شود.

2- تاثیر روی داروها

رژیم کتوژنیک می تواند به کاهش سطح قند خون کمک کند. برخی افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که رژیم کتوژنیک را نیز دنبال می کنند ممکن است نیازشان به مصرف داروها کاهش پیدا کند.
با این حال محققان هشدار دادند آنهایی که رژیم کتوژنیک را در کنار انسولین دنبال می کنند بیشتر در خطر هیپوگلیسمی ( قند خون پایین ) قرار دارند. هیپوگلیسمی زمانی اتفاق می افتد که سطح قند خون به 70 میلی گرم در هر دسی لیتر یا کمتر از آن می رسد.
بهتر است زمانی که از دارو استفاده می کنید هر تغییر را با پزشک خود هماهنگ کنید. وقتی داروهای خاصی برای مقابله با دیابت استفاده می کنید، مصرف ناکافی کربوهیدرات می تواند برایتان خطرناک باشد.

3- تاثیر روی وزن

رژیم کتوژنیک به چربی سوزی در بدن کمک می کند. وقتی فرد تلاش دارد وزن کم کند این بسیار عالی است. این مسئله برای افراد مبتلا به اضافه وزنی که در خطر پیش دیابت یا دیابت نوع 2 هستند بسیار مفید است.
حتی مقدار کاهش وزن به واسطه رژیم غذایی و ورزش می تواند کنترل گلیسمی، سلامت کلی و توزیع انرژی در طول روز را در افراد دیابتی بهبود ببخشد. نتایج پژوهش نشان دادند افرادی که از رژیم کتوژنیک استفاده می کردند شاهد بهبود قند خون و کنترل آن بودند و برخی نیز کاهش وزن قابل توجهی را تجربه کردند.

مزایای رژیم لاغری

رژیم کتوژنیک می تواند منجر به مزایای متنوع دیگری نیز شود از جمله:

• کاهش فشار خون
• بهبود حساسیت به انسولین
• کاهش نیاز به داروها
• بهبود HDL یا چربی خوب بدون اضافه شدن LDL یا چربی بد
• کاهش در انسولین

معایب رژیم لاغری

رژیم کتوژنیک گزینه مناسبی برای کنترل گلوکز در برخی افراد مبتلا به دیابت نوع 2 است. از آنجا که رژیم کتوژنیک شامل تعویض به منابع انرژی مختلف است می تواند منجر به برخی تاثیرات منفی نیز شود.

1- عوارض جانبی کوتاه مدت

تغییر رژیمی می تواند شامل علائمی شود که شبیه به نرسیدن کافئین یا منع کافئین از بدن باشد. این علائم عبارتند از:

• تب کتو، گروهی از علائم کوتاه مدت که شبیه به تب یا آنفولانزا هستند
• تغییرات محسوس در عادات روده مانند یبوست
• گرفتگی های ناراحت کننده پا
• کمبود انرژی محسوس

در شدیدترین حالت، عوارض جانبی موقت هستند. معمولا افراد برای مدت طولانی مشکلات مربوط به سلامتی را تجربه نمی کنند.

2- عوارض جانبی بلند مدت

تاثیرات طولانی مدت می توانند شامل پیشرفت سنگ کلیه و افزایش خطر شکستگی استخوان بر اثر اسیدوز باشد. دیگر مشکلات شامل خطر دیس لیپیدمی و افزایش احتمالی مراحل هایپوگلیسمی می شود.
برخی بررسی ها روی حیوانات نشان دادند از آنجا که رژیم کم کربوهیدرات معمولا شامل چربی اضافیست به دلیل تجمع چربی ها در شریان ها ممکن است خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی افزایش پیدا کند. افراد مبتلا به دیابت بیشتر در خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی هستند.

کودکان نیز ممکن است به دلیل کاهش سطح فاکتورهای رشد انسولین مانند که منجر به فرسایش استخوان می شوند دچار توقف رشد شوند. این یعنی استخوان های ضعیفی که با دنبال کردن رژیم کتوژنیک به شدت مستعد شکستگی می شوند. متاسفانه مدارک و اطلاعات درباره ادامه طولانی مدت رژیم کتوژنیک کم است و برای توصیه این رژیم به تحقیقات بیشتری نیاز است.

جایگزین ها

رژیم کتوژنیک یکی از چندین برنامه غذایی است که می تواند به افراد در کنترل وزنشان کمک کند. با این حال، تعداد زیادی از متخصصان سلامت رژیم کتوژنیک را برای کنترل دیابت توصیه نمی کنند.
رژیم های غذایی سرشار از مواد مغذی دیگری هستند که هدفشان متعادل کردن مصرف کربوهیدرات، پروتئین و چربی است. این رژیم های غذایی به کنترل وزن بدن و نگه داشتن قند خون در سطح سالم کمک می کنند. اگر قصد دریافت این رژیم را داشتیم به این اینجا مراجعه کنید.

منتقدان رژیم معروف

منتقدان رژیم کتوژنیک روی تاثیرات منفی از جمله احتمال آسیب به کلیه، بیماری های قلبی عروقی و مراحل هایپوگلیسمی تمرکز کردند. تثبیت این نوع رژین در طولانی مدت می تواند دشوار باشد چون شامل محدودیت های بسیاری است. این می تواند در آینده سبب افزایش وزن شود به خصوص اگر فرد بعد از تمام شدن دوره کتوژنیک به صورت نامتعادل کربوهیدرات استفاده کند.

چشم انداز

مقامات بهداشتی در آمریکا رژیم کتوژنیک را به عنوان راهی برای کنترل دیابت توصیه نمی کنند. شاید بهتر است افراد روی چنین مواردی تمرکز کنند:

• دنبال کردن رژیمی سالم و متعادل همراه با مقدار زیاد میوه و سبزیجات تازه
• پخش کردن مصرف کربوهیدرات به صورت متعادل در طول روز
• خوردن چندین وعده کوچک در طول روز به جای یک وعده بزرگ
• دنبال کردن توصیه پزشک که می تواند توصیه های شخصی سازی شده برای رژیم غذایی ارائه دهد

یک پزشک یا متخصص تغذیه به افراد کمک می کند برنامه تغذیه ای مناسب با سبک زندگی شان انتخاب کنند. مردم باید رژیم غذایی پیدا کنند که برایشان نتیجه بخش باشد مثل رکورددارهای رژیم دکترکرمانی که می گویند با رعایت رژیم غذایی، زندگی شان رنگ و بوی تازه به خود گرفته است.

برگرفته شده از سایت دکتر کرمانی: https://kermany.com

توجه: این مطلب یک توصیه پزشکی یا دارویی نیست!