درماتومیوزیت

با پیشرفت علم پزشکی، اطلاعات بیشتری درباره بیماری‌های نادر به وجود آمد و با استفاده را آنها توانستند که علایم و عوارض آن را کنترل کنند و تا حد زیادی به درمان آنها نزدیک شوند. 

یکی از این بیماری‌های نادر که در تمام رده‌های سنی مشاهده شده است؛ درماتومیوزیت (Dermatomyositis) نام دارد. این بیماری موجب التهاب عضلانی و راش‌های پوستی می‌شود؛ از جمله بیماری‌های عضلانی نادر است که مبتلا شدن به آن، مشکلات پوستی مختلفی را هم به دنبال خواهد داشت. افراد جامعه در هر سن و سالی، باید آشنایی کاملی با درماتومیوزیت داشته باشند تا در صورت وجود هرکدام از علائم آن، سریعاً به پزشک مراجعه کنند. 

در این مقاله از سری مقالات مراقبت از پوست قصد داریم بیماری درماتومیوزیت را از زوایای مختلفی مورد بحث و بررسی قرار دهیم تا بیشتر از پیش با نوع این بیماری، علائم، عوارض و تأثیرات آن بر بدن آشنا شوید. 

بیماری درماتومیوزیت

درماتومیوزیت یا درماتومیوزیتیس (Dermatomyositis) یک بیماری بسیار نادر است که با التهاب و ورم عضلات همراه است و حتی باعث به‌وجودآمدن مشکلات پوستی هم خواهد شد. این بیماری و علایم آن، می‌تواند در هر رده سنی نمایان شود و زندگی افراد را به‌شدت سخت کند. به عنوان مثال درماتومیوزیت در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان مشاهده می شود.

این بیماری شامل ترکیبی از علایم دچاری عضلات (موسکولوسکلتال) و پوست (درماتوز) می‌شود که سرانجام سبب ضعف عضلات، درد و سرگیجه می‌شود.

علائم درماتومیوزیت چیست؟

بیماری درماتومیوزیتیس یا همان درماتومیوزیت، علائم خاصی دارد که افراد باتوجه‌به آنها می‌توانند به‌سرعت مبتلا شدن به این بیماری را تشخیص داده و برای اطمینان بیشتر به پزشک مراجعه کنند. از جمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین علایم درماتومیوزیتیس، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. 

• ایجاد راش‌های بنفش یا قرمز روی قسمت‌های مختلف بدن که معمولاً با خارش و درد همراه است. 
• التهاب در ماهیچه‌های باعث ایجاد ضعف در عضلات نزدیک به تنه می‌شود. همین ضعف عضلانی بر نیمه راست و چپ بدن تأثیر گذاشته و با مرور زمان بدتر هم خواهد شد. 
• گاهی تنگی نفس به دلیل درگیر شدن عضله‌های دیافراگم ایجاد می‌شود.
• ایجاد زخم‌های قرمزرنگ روی دست‌ها که معمولاً با درد زیادی همراه هستند. 
• سفت‌شدن و رنگ‌پریدگی مفاصل 
• خشک و زبر شدن پوست
• ضعف عضلانی
• تب و کاهش وزن
• مشکلات بلع و یا تغییر در صدا

علت بیماری درماتومیوزیت و عوامل مؤثر در بروز آن

بیماری درماتومیوزیتیس این‌گونه به وجود می‌آید که در ابتدا عروق خونی کوچک در ماهیچه‌ها تحت‌تأثیر قرار گرفته و سلول‌های خونی در پیرامون آنها جمع می‌شوند. این اتفاق در نهایت موجب به تخریب فیبرهای ماهیچه‌ای شده و در اصطلاح پزشکی می‌گویند که بیمار دچار درماتومیوزیت شده است. 

بیماری درماتومیوزیت ممکن است بر اثر عوامل مختلفی  به وجود بیاید که در ادامه مهم‌ترین و اصلی‌ترین آنها را معرفی خواهیم کرد. 

• اختلالات خود ایمنی شایع
• ژن‌های غیرطبیعی
• سرطان در افراد مسن
• بیماری اتوایمیون (یک نوع بیماری که سیستم ایمنی بافت‌های بدن را هدف قرار می‌دهد)
• عفونت
• مصرف دارو بعضی از داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای غیراستروئیدی
• فاکتورهای محیطی مانند اشعه uv، ویروس‌های مختلف مانند پاروویروس، انتروویروس، اکو ویروس، اچ‌آی‌وی و…

درماتومیوزیت در جوانان

درماتومیوزیت جوانان چیست؟ بیماری نادری است که پوست و عضلات را درگیر می‌کند. این بیماری، به عنوان “نوع جوانان” شناخته می‌شود اگر شروع بیماری قبل از ۱۶ سالگی باشد.

در این بیماری سیستم ایمنی بدن به گونه‌ای پاسخ می‌دهد که باعث ایجاد التهاب و تورم در بافت‌ها می‌شود. در درماتومیوزیت جوانان، عروق کوچک پوست و عضلات تحت تاثیر قرار می‌گیرند و ممکن است باعث ایجاد ضعف عضلانی یا درد شوند.

راش‌های پوستی تیپیک نیز از علائم درماتومیوزیت جوانان هستند که می‌توانند قسمت‌های مختلف بدن را مانند صورت، پلک‌ها، مفاصل انگشتان، زانوها و آرنج‌ها درگیر کنند. با این حال، راش پوستی همیشه با ضعف عضلانی هم‌زمان ایجاد نمی‌شود و می‌تواند قبل یا بعد از آن تظاهر یابد.

نحوه پیشگیری از بروز درماتومیوزیت در بیماران پست بستری

پیشگیری و مقابله با بیماری درماتومیوزیتیس در بیماران پست بستری، از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که بیماران باید درباره آن بدانند. مواردی که در ادامه ذکر می‌کنیم، مهم‌ترین دستوراتی هستند که برای پیشگیری و مقابله با Dermatomyositis باید رعایت شود. 

• افراد باید شناخت کاملی از بیماری درماتومیوزیتیس و سایر بیماری‌های خودایمنی پیدا کنند. 
• با افرادی که شرایط مشابه دارند به گفتگو بپردازند. 
• تمام سؤالات خود درباره روش‌های درمان را از پزشک خود بپرسند. 
• فعالیت خود را بالا برده و ورزش را در دستور کار قرار دهند. 
• بسیاری از احساسات از جمله ترس، خشم، انکار، سرخوردگی و… کاملاً طبیعی هستند و باید با آنها روبرو شوند. 

روش‌های تشخیص درماتومیوزیت 

بیماری درماتومیوزیتیس علائم خاصی دارد که در صورت مشاهده هر کدام از آنها، برای اطمینان بیشتر از مبتلا شدن به این بیماری باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. در هنگام مراجعه به پزشک، معاینات اولیه انجام می‌شود و با انجام آزمایش‌های خاصی، از ابتلای بیمار به Dermatomyositis اطمینان حاصل می‌شود. با توجه به نوع درماتومیوزیت، پزشک ممکن است از یک یا چند روش بالا برای تشخیص و درمان بیمار استفاده کند.

به عنوان مثال، به 5 روش برای تشخیص این بیماری اشاره شده است: 

1. آزمایش خون: آزمایش خون می‌تواند نشان‌دهنده وجود التهاب در بدن باشد. درماتومیوزیت معمولا باعث افزایش سطح آنزیم‌های عضلانی مانند CK می‌شود.

2. آزمایش عضلانی: با انجام آزمایش عضلانی می‌توان عملکرد عضلات را ارزیابی کرد. درماتومیوزیت معمولا باعث ضعف عضلانی می‌شود.

3. بررسی بافت عضلانی: با بررسی نمونه بافت عضلانی از بیمار، می‌توان با اطمینان بیشتری تشخیص درماتومیوزیت را قرار داد.

4. آزمایش الکترومیوگرافی (EMG): در این آزمایش، سیگنال‌های الکتریکی عضلات بررسی می‌شود تا اطلاعاتی درباره عملکرد عضلات و وجود هر نوع ضعف عضلانی دریافت شود.

5. آزمایش تصویربرداری: انواع مختلفی از آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI و CT Scan می‌توانند کمک کننده باشند تا نشان دهند که آیا عضلات دچار التهاب یا آسیب شده اند یا خیر.

انواع و روش‌های درمان قطعی درماتومیوزیت

همان‌طور که گفتیم؛ بیماری درماتومیوزیتیس درمان مشخصی ندارد. اما پزشکان این حوزه بر اساس شدت علائم، چند روش‌ درمان در نظر می‌گیرند که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم:

• استفاده از درمان فیزیکی یا همان فیزیوتراپی برای بهبود و قدرت ماهیچه‌ها
• استفاده از روش گفتار درمانی درصورتی‌که عضلات بلع بیمار آسیب‌دیده باشند. 
• استفاده از روش تغذیه در صورت دشوار شدن جویدن و بلع
• تجویز داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی و داروهای دیگری که برای این بیماری مناسب هستند. چون به نوعیاین بیماری، خود ایمنی است.

فرایند درمان درماتومیوزیت

فرایند درمان بیماری درماتومیوزیت از زمانی آغاز می‌شود که افراد هنگام مشاهده علائم آن، به پزشک متخصص مراجعه می‌کنند. لازم به ذکر است که درمان درماتومیوزیت هنوز به طور قطعی مشخص نشده است و نمی‌توان روش یا داروی خاصی را اعلام کرد. اما هرچه افراد زودتر به پزشک مراجعه کنند؛ احتمال کنترل بیماری بالاتر است. معمولاً پزشکان متخصص در صورت مراجعه سریع افراد؛ می‌توانند با تجویز داروهای مختلف، پایداری عضلانی را انجام داده و زخم‌های روی پوست را بهبود ببخشند. اگر نشانه هایی از بروز این بیماری دارید، سریعاً به پزشک متخصص مراجعه کنید.

تأثیر رژیم غذایی و مکمل‌های غذایی در بهبودی درماتومیوزیت

بیماری درماتومیوزیت ممکن است روی عضلات بلع تأثیر گذاشته و عملیات جویدن و بلع را با مشکل مواجه کند. درصورتی‌که بیمار به این مرحله برسد؛ حتماً باید تحت‌نظر متخصص تغذیه قرار بگیرد تا رژیم غذایی و مکمل‌های غذایی مناسب را برای او تجویز کند. بدون شک در چنین حالتی، داشتن رژیم غذایی و مکمل‌های مناسب، کمک زیادی به بهبودی بیمار می‌کند. 

نقش فیزیوتراپی و تمرینات درمانی در بهبودی درماتومیوزیت

بیماری درماتومیوزیت عضلات را درگیر کرده و آنها را ضعیف می‌کند. ازآنجایی‌که متخصص فیزیوتراپی آشنایی کاملی با عضلات و روند بهبود آنها دارد؛ پس می‌توان گفت که فیزیوتراپی و تمرینات درمانی نقش غیرقابل‌انکاری در روند بهبودی درماتومیوزیتیس دارند. 

تأثیر درماتومیوزیت بر زندگی اجتماعی بیمار و راهکارهای مقابله با آن

بیماری درماتومیوزیتیس به دلیل علائمی که به همراه دارد؛ ظاهر مبتلایان را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار خواهد داد و به دلیل آسیب‌هایی که به عضلات وارد می‌کند؛ ممکن است تا حد زیادی انجام کارهای عادی را برای آنها مشکل کند. 

بدون شک تأثیرات این بیماری زندگی اجتماعی مبتلایان را با مشکل مواجه شده و روحیه آنها را دگرگون خواهد کرد. به‌طوری‌که احساساتی مانند ترس، خشم، انکار، سرخوردگی و… برای آنها کاملاً طبیعی به شمار می‌آید. 

این دسته از افراد برای اینکه بتوانند با تمامی این عوارض مقابله کنند و زندگی بهتری داشته باشند؛ به کمک و حمایت دوستان، خانواده و سایر افراد زندگی خود نیاز خواهند داشت. همچنین کمک‌گرفتن از یک روان‌شناس و مشاور حرفه‌ای، تأثیر زیادی در زندگی آنها خواهد داشت. 

ارتباط درماتومیوزیت با نوع بیماری و عوارض دارویی

بیماری درماتومیوزیتیس ارتباط نزدیکی با عوارض دارویی دارد. همان‌طور که گفتیم؛ ابتلا به این بیماری دلایل مختلفی دارد که یکی از آنها عوارض داروهای مختلف است. از جمله مهم‌ترین داروهایی که مصرف آنها احتمال مبتلا شدن به Dermatomyositis را افزایش می‌دهد؛ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. 

• داروهای ضدسرطان
• داروهای ضد انعقادی غیراستروئیدی
• آنتی‌بیوتیک‌ها
• دارهای غیراستروئیدی

مقایسه درماتومیوزیتیس با بیماری‌هایی که با خسارت عضلانی/عصبی همراه هستند

بیماری درماتومیوزیتیس تنها بیماری حوزه عضلانی و عصبی نیست. امروزه بیماری‌های مختلفی مانند بیماری‌های نورون حرکتی، نوروپاتی، میوپاتی، دیستروفی عضلانی و… وجود دارند که سیستم عصبی و ماهیچه‌ای را درگیر می‌کنند. 

هرکدام از این بیماری‌ها قطعاً از لحاظ علائم و دلایل بروز با بیماری درماتومیوزیتیس تفاوت‌های خاصی دارد. اما نکته مهمی که باید به آن توجه شود این است که بیماری درماتومیوزیتیس علاوه بر عضلات و سیستم عصبی، مشکلات پوستی را هم به همراه خواهد داشت که این امر، ظاهر مبتلایان به بیماری را دستخوش تغییرات زیادی خواهد کرد. 

سخن نهایی؛ درماتومیوزیت

بیماری درماتومیوزیت یکی از بیماری‌های نادر است که عضلات را تحت‌تأثیر قرار داده و با مرور زمان، آنها را ضعیف خواهد کرد که به طور مفصل به معرفی آن پرداختیم. ازآنجایی‌که این بیماری افراد سنین مختلف را درگیر خواهد کرد؛ باید تمامی افراد اطلاعات کامل و جامعی درباره آن داشته باشند. 

در این مقاله به طور کامل بیماری درماتومیوزیت را مورد بررسی قرار دادیم تا بیشتر از پیش با علائم، علت بروز بیماری، روش‌های درمان و تأثیرات آن بر بدن آشنا شوید. اگر بعد از خواندن این مطلب، همچنان درباره بیماری درماتومیوزیتیس سؤال خاصی دارید؛ از طریق بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.

توجه: این مطلب یک توصیه پزشکی یا دارویی نیست!