انواع ریزش مو زنانه و مردانه و علت آنها (بررسی انواع آلوپسی)

ریزش مو، که تحت عنوان آلوپسی نیز شناخته می شود، اختلالی است که در اثر ایجاد وقفه در چرخه طبیعی تولید مو در بدن رخ می دهد. ریزش مو می تواند در  هر بخشی از بدن اتفاق بیفتد، اما در اکثر موارد این عارضه پوست سر را تحت تاثیر قرار می دهد. در این مقاله از وبسایت دکتر فارمو قصد داریم تا درباره انواع ریزش مو سر نکات مهمی را در اختیار شما قرار دهیم. پس تا انتها همراه ما باشید.

انواع ریزش مو یا آلوپسی و دلایل بروز آنها

به طور متوسط، پوست سر چیزی در حدود 100 هزار تار مو دارد که هر یک از آنها، چرخه رشد، استراحت، ریزش و بازسازی را طی می کنند. یک چرخه رشد مو از سه فاز تشکیل شده است. در فاز آناژن، مو به طور فعال رشد می کند. این مرحله ممکن است سال ها به طول انجامد.
در طول فاز کاتاژن، رشد مو متوقف می شود و مو از فولیکول خود جدا می گردد. فولیکول مو ساختاری در بخش زیرین پوست است که مو را در محل خود نگه می دارد. فاز کاتاژن حدود 10 روز طول می کشد. در فاز تلوژن، فولیکول به مدت دو یا سه ماه استراحت می کند و سپس مو می ریزد.

فاز بعدی آناژن با رشد موی جدید در همان فولیکول آغاز می گردد. به عنوان بخشی از این چرخه طبیعی، اکثر افراد روزانه چیزی در حدود 50 الی 100 تار موی خود را از دست می دهند.
اگر این چرخه مختل شود یا فولیکول مو بنا به هر دلیلی آسیب ببیند، ریزش موها ممکن است با نرخ بیشتری از رشد یا بازسازی آن ها اتفاق افتد. در نتیجه این امر، عقب نشینی خط مو، ریزش دسته ای موها یا نازک شدن کلی آن ها ممکن است رخ دهد.

در نظر داشته باشید که ریزش مو ممکن است با ژنتیک افراد ارتباط داشته باشد. علاوه بر پارامتر ژنتیک، بسیاری از شرایط پزشکی و عادت های رفتاری نیز ممکن است چرخه رشد مو را مختل کرده و سبب ریزش مو شوند.
در NYU Langone، متخصصانی فعالیت می کنند که در زمینه اختلالات مرتبط با ریزش مو و پوست سر تجربه و دانش دارند و می توانند نوع ریزش مو و همچنین علت آن را شناسایی کنند. این مقاله نیز با دانش این افراد تهیه شده است.

1. آلوپسی آندروژنیک

یکی از انواع ریزش مو که بسیار رایج است، آلوپسی آندروژنیک است که بیش از 50 میلیون مرد و 30 میلیون زن در ایالات متحده به آن مبتلا هستند. آلوپسی آندروژنیک  غالبا به عنوان ریزش مو با الگوی مردانه یا ریزش موی زنانه شناخته می شود. این عارضه کاملا ارثی است اما می توان آن را با دارو یا جراحی کنترل کرد.

2. ریزش مو با الگوی مردانه

ریزش مو در مردان می تواند پس از دوران بلوغ آغاز شده و برای سال ها یا حتی دهه ها ادامه پیدا کند. این نوع از ریزش مو از بخش فوقانی شقیقه ها و همچنین در بخش های فوقانی سر آغاز می شود. در نهایت این الگوی ریزش یک حلقه از موها را در بخش تحتانی جمجمه باقی می گذارد. ریزش مو در بسیاری از مردان با پیروی از این الگوی مردانه اغاز می شود و در نهایت به طاسی کامل آن‌ها ختم می‌گردد.

3. ریزش مو با الگوی زنانه

زنان معمولا در ابتدا نازک شدن موها در سراسر سر را تجربه می کنند. این در حالی است که خط موی آن ها معمولا تغییر پیدا نمی کند. جالب است بدانید که ریزش مو در بسیاری از خانم ها به عنوان یک بخش طبیعی از فرایند افزایش سن آن ها محسوب می شود و معمولا پس از دوران بلوغ آغاز می گردد. ریزش مو با الگوی زنانه می تواند سبب نازک شدن موهای زنان به صورت چشمگیر شود اما این فرایند به ندرت به طاسی کامل ختم می گردد و با فرآیندهای مراقبت از مو قابل کنترل است. یکی از دلایل دیگر ریز مو در خانم ها تنبلی تخمدان و ریزش مو است. که در مجله اینترنتی فارمو به آن پرداخته ایم.

4. تلوژن افلوویوم

تلوژن افلوویوم نوعی ریزش مو است و زمانی رخ می دهد که تعداد بسیار زیادی از فولیکولهای پوست سر، به صورت هم زمان، وارد فاز استراحت شوند. این فاز تلوژن نام دارد. اگر فولیکول ها پس از این فاز مرحله رشد بعدی را آغاز نکنند، ریزش مو در سراسر پوست سر اتفاق می افتد و موهای جدیدی نیز رشد نخواهند کرد. تلوژن افلوویوم به طاسی کامل منجر نمی‌شود، اما شما ممکن است در اثر این عارضه چیزی در حدود 300 الی 500 تار موی خود را به صورت روزانه از دست بدهید. موها در بخش های تاج سر و شقیقه ها نازک تر به نظر خواهند رسید.

شرایط خاص پزشکی، مانند عدم تعادل در فعالیت غده تیروئید، زایمان، جراحی و یا تب می توانند زمینه ساز این نوع از ریزش مو شوند. تلوژن افلوویوم در اثر کمبود شدید ویتامین یا مواد معدنی نیز رخ می دهد. به عنوان مثال، کمبود آهن یکی از دلایل اصلی ریزش مو در خانم ها محسوب می شود. از سویی دیگر، مصرف برخی از داروهای خاص، مانند ایزوترتینوئین که برای درمان آکنه تجویز می شود و یا وارفارین که رقیق کننده خون است، می توانند ریزش موها را به وجود آورند. شروع یا توقف استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی (مانند قرض ها) نیز می توانند سبب این نوع از ریزش مو شوند.

تلوژن افلوویوم معمولا سه ماه پس از یک شرایط پزشکی خاص آغاز می شود. اگر شرایط پزشکی یا بیماری فرد موقتی باشد (مثلا بهبود از یک بیماری با کمک داروهای خاص) موهای شما پس از شش ماه رشد طبیعی خود را آغاز می کنند. اگر ریزش موها بیش از شش ماه به طول انجامد، تلوژن افلوویوم به عنوان یک بیماری مزمن در نظر گرفته می شود. بنا به دلایلی که هنوز برای پزشکان نیز نامشخص است، تلوژن افلوویوم ممکن است گاهی تا سالها در افراد ادامه پیدا کند. اگر چرخه رشد موها مختل شود و موهای جدیدی رشد نکنند، استفاده از داروهای خاصی که برخی از متخصصان پوست معرفی می کنند، می تواند کمک کننده باشد.

5. آناژن افلوویوم

آناژن افلوویوم ریزش سریع موها است که در نتیجه درمان های پزشکی، مانند شیمی درمانی، ایجاد می شود. داروهای استفاده شده در این روش درمانی بسیار قوی هستند و می توانند با سرعت سلول های سرطانی را از بین ببرند.

این در حالی است که به عنوان عارضه جانبی خود، این داروها می توانند تولید فولیکولهای موها در سر و سایر نقاط بدن را نیز تحت تاثیر قرار دهند. پس از اتمام شیمی درمانی، رشد موها دوباره اتفاق می افتد و متخصصان پوست و مو می توانند داروهایی را برای کمک به رشد سریع مو ها، تجویز کنند.

6. آلوپسی آرئاتا یا طاسی منطقه‌ای 

آلوپسی آرئاتا یک بیماری خود ایمنی است که در طی آن سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم از جمله فولیکول های مو حمله می کند. این اتفاق باعث ریزش شدید موها شده و در عین حال از رشد موهای جدید نیز جلوگیری می کند. این عارضه می تواند بزرگسالان و کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. ریزش مو در اثر آلوپسی آرئاتا می تواند به صورت ناگهانی و بدون هیچ هشدار قبلی آغاز شود.

موها معمولا به صورت دسته های کوچک می ریزند. این عارضه دردناک نیست ولی ممکن است موهای سایر قسمت های بدن، از جمله ابروها و مژه ها را نیز درگیر کند. با گذشت زمان، آلوپسی آرئاتا ممکن است به سایر نوع های ریزش مو، از جمله آلوپسی توتالیس یا ریزش کامل مو، تبدیل شود. متخصصان پوست آلوپسی آرئاتا را با کمک داروهایی که برای  رشد مجدد موها مناسب هستند، درمان می کنند. لازم است بدانید به این بیماری ریزش مو سکه‌ای نیز گفته می‌شود.

7. تینیا کپیتیس (کچلی سر)

تینیا کپیتیس، که بسیاری آن را تحت عنوان کرم حلقوی پوست سر نیز می شناسند، نوعی عفونت قارچی پوست سر است. این عارضه یکی از علل شایع ریزش مو در کودکان محسوب می شود. این عفونت سبب ریزش موهای کودکان غالبا به صورت تکه های دایره ای کوچک می شود. لکه های طاسی ایجاد شده ممکن است با گذشت زمان بزرگتر شوند. نواحی آسیب دیده اغلب قرمز یا پوسته پوسته به نظر می رسند و پوست سر ممکن است دچار احساس خارش شود. در شرایط حاد ممکن است زخم ها یا تاول هایی چرکین نیز روی پوست سر ایجاد شوند.

کودک مبتلا به این بیماری ممکن است در پشت گردن خود غده های متورمی داشته باشد و یا در اثر مبارزه سیستم ایمنی بدن با عفونت تب خفیفی را تجربه کند. متخصصین پوست برای از بین بردن عفونت، معمولا داروی ضد قارچ خوراکی را تجویز می کنند. اگر تینیا کپیتیس به موقع درمان شود، در اکثر موارد رشد دوباره موها در کودکان بسیار عالی و طبیعی پیش خواهد رفت.

8. ناهنجاری های ساقه مو

علاوه بر اختلالاتی در فولیکول، برخی از ناهنجاری ها در ساقه موها نیز می تواند منجر به ریزش آنها شود. این ناهنجاری ها می توانند سبب نازک شدن و ضعیف شدن تارهای موها شوند و در نهایت منجر به شکستن آن ها گردند. در چنین شرایطی، ریزش موها از محل فولیکول رخ نمی دهند، بلکه این عارضه ناشی از شکستن موها در امتداد ساقه خواهد بود.

در نتیجه این امر، موها ممکن است به طور کلی نازک شوند و یا موها خشک و شکننده و کم پشت به نظر برسد. ایجاد تغییرات ساده در شیوه حالت دادن به موها و عادت های رفتاری، می تواند بسیاری از ناهنجاری های موجود در ساقه موها را از بین ببرد. در موارد حاد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. برخی از مهم ترین ناهنجاری های ساقه مو را در ادامه بررسی خواهیم کرد.

9. سندرم آناژن شل

سندرم آناژن شل، که بیشتر در کودکان خردسال ظاهر می شود، زمانی رخ می دهد که موها ریشه محکمی در فولیکول نداشته باشند. در نتیجه موها به راحتی کنده می شوند. در اکثر موارد، موها پس از رسیدن به یک طول مشخصی می ریزند. کودکان مبتلا به سندرم آناژن شل اغلب نمی توانند موهای بلندی داشته باشند و موهای آنها فقط تا حد  نسبتا کوتاهی رشد می کنند. این عارضه بیشتر در دخترانی با موهای بور یا قهوه ای  دیده می شود.

افراد مبتلا به سندرم آناژن شل و حتی در خلال فاز رشد، ریزش شدید موها را تجربه می کنند. برای مثال، ریزش مو ممکن است در طول شب به دلیل اصطکاک با بالش تسریع شود. علت بروز سندرم آناژن شل ناشناخته است ولی بسیاری آن را با یک اختلال در چرخه رشد مو، که در اثر آن موها نمی توانند در فولیکول باقی بمانند، مرتبط می دانند. درمان های موثر و تایید شده کمی در خصوص این عارضه وجود دارد اما در اکثر موارد، این سندرم با رسیدن کودک به سن بلوغ بهبود پیدا می کند. از سویی دیگر، مصرف برخی از داروها می تواند به پر پشت شدن موها کمک کند.

10. تریکوتیلومانیا

افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا موهای خود را آنقدر می کِشند تا از جا در بیاید. این افراد به سختی می‌توانند این عادت خود را متوقف کنند. این ناهنجاری باعث ریزش مو در پوست سر یا سایر نقاط بدن می شود. اگر این رفتار خیلی سریع تشخیص داده و درمان شود، رشد موها به حالت عادی باز میگردد. اگر فرد بیمار عادت کشیدن موها را برای سال ها ادامه دهد، ممکن است ریزش موها در فرد دائمی شود.

روان درمانی بهترین راهکار درمانی برای این وضعیت است. فرد بیمار می تواند در خصوص دلایل استرس خود و اینکه چرا تمایل به کشیدن موهای خود دارد، با یک مشاور یا روان درمانگر متخصص صحبت کند و با کمک وی، این اختلال را درمان کند.

11. آلوپسی کششی

برخی از شیوه های حالت دادن به موها، از جمله دم اسبی های محکم و بافتن موها به صورت بسیار سفت، می تواند با ایجاد قدرت و فشار بسیار زیاد بر روی تار موها، سبب آسیب رساندن و ریزش آنها شود. تا زمانی که این مدل مو یا عادت های رفتاری فرد در خصوص حالت دادن به موها تغییر نکند، آلوپسی کششی ادامه پیدا کرده و می تواند حتی به نازک شدن موها و یا ایجاد لکه های طاسی در سر منجر شود. در اکثر مواقع، پس از تغییر در شیوه های حالت دادن به موها یا استفاده از مدل های جدید، رشد موها به حالت اولیه باز می گردد.

12. هیپوتریکوزیس

هیپوتریکوزیس یک بیماری ژنتیکی بسیار نادر است که در اثر آن موهای بسیار کمی روی پوست سر و بدن رشد می کنند. نوزادانی که با این بیماری متولد می شوند ممکن است در ابتدا رشد معمولی مو را تجربه کنند اما چند ماه بعد تمام موهایشان ریخته و با موهای بسیار کم پشت جایگزین می شود. بسیاری از افراد مبتلا به هیپوتریکوزیس در سن 25 سالگی طاس می شوند. گزینه های درمانی کمی برای این بیماری وجود دارد، اما برخی داروها ممکن است به ضخیم شدن یا رشد مجدد مو ها کمک کنند.

جمع بندی برای انواع مدل ریزش مو

به طور کلی انواع مدل های ریزش مو شامل آلوپسی آندروژنیک، ریزش مو با الگوی مردانه، ریزش مو با الگوی زنانه، تلوژن افلوویوم، آناژن افلوویوم، آلوپسی آرئاتا، تینیا کپیتیس، ناهنجاری های ساقه مو، سندرم آناژن شل، تریکوتیلومانیا، آلوپسی کششی، هیپوتریکوزیس هستند. تشخیص نوع ریزش مو در اولین قدم بسیار مهم و ضروری است. به همین دلیل پیشنهاد می کنیم زمانی که دچار ریزش مو هستید به پزشک پوست و مو مراجعه کنید.

در این مقاله انواع ریزش مو مردانه و همچنین انواع ریزش مو زنانه را مطالعه کردیم. امیدواریم با مطالعه مقاله انواع آلوپسی به تشخیص نوع ریزش مو شما کم کرده باشیم.

توجه: این مطلب یک توصیه پزشکی یا دارویی نیست!